Thuế đối ứng Mỹ 2025: Phán quyết bác bỏ hay duy trì và tác động sâu rộng lên kinh tế toàn cầu

Thuế đối ứng của Mỹ không chỉ là cuộc “so găng” pháp lý, mà còn tạo ra những làn sóng chấn động trên thị trường tài chính và nền kinh tế toàn cầu. Ngay sau khi Tòa án Thương mại Quốc tế (USCIT) ra phán quyết chặn sắc lệnh, các chỉ số chứng khoán Mỹ lập tức phản ứng, giá hàng hóa biến động. Tuy nhiên, lệnh tạm hoãn (stay order) từ Tòa phúc thẩm liên bang kéo dài sự bất ổn.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích sâu:

- Ảnh hưởng tức thì lên chỉ số chứng khoán, vàng và diễn biến lãi suất;

- Tác động trung và dài hạn đến tăng trưởng GDP, lạm phát nội địa và cán cân thương mại Mỹ–toàn cầu;

- Ảnh hưởng đặc thù với các nước châu Á (Việt Nam, Trung Quốc, Ấn Độ…), cùng hướng ứng phó.

Để hiểu rõ hơn về bối cảnh của vụ việc này, hãy tham khảo bài viết trước đó của WikiFX tại đây.

Thuế đối ứng của Mỹ: Từ phán quyết tòa án đến bức tranh kinh tế toàn cầu

Tổng thống Trump áp thuế đối ứng gây tranh cãi, Tòa án Mỹ bác bỏ nhưng thuế vẫn hiệu lực. Diễn biến pháp lý và kinh tế toàn cầu sẽ ra sao?

Thông tin 2025-06-02

相关内容

Phản ứng tức thì của thị trường tài chính

Chứng khoán Mỹ bật tăng

Ngay sau phán quyết của USCIT ngày 28/5/2025, chỉ số S&P 500 tăng gần 1,4%, Nasdaq bật lên 1,7%. Tâm lý “risk-on” trở lại khi nhà đầu tư tin rằng căng thẳng thương mại sẽ hạ nhiệt, rủi ro thuế quan giảm.

Dòng tiền nhanh chóng đổ vào nhóm công nghệ và công nghiệp—những lĩnh vực chịu thiệt hại lớn nếu thuế đối ứng leo thang. Nhờ đó, cổ phiếu Apple, Microsoft và Boeing đồng loạt tăng mạnh.

Giá vàng điều chỉnh giảm

Trước phán quyết của USCIT, giá vàng neo quanh mức 3.286 USD/oz do vai trò tài sản trú ẩn. Tuy nhiên, ngay trong ngày 28/5, vàng giảm còn khoảng 3.262 USD/oz—phản ánh tâm lý lạc quan ngắn hạn khi rủi ro thuế quan có dấu hiệu hạ nhiệt.

Tuy vậy, lệnh tạm hoãn (stay order) đi kèm phán quyết lại khiến vàng bật tăng trở lại trong các phiên sau, khi giới đầu tư bắt đầu nghi ngờ rằng “thuế quan chỉ tạm lùi, chưa kết thúc”.

Lãi suất và đồng USD

Giữa tuần, đồng USD giảm khoảng 0,3% so với rổ tiền tệ khi lệnh tạm hoãn khiến giới đầu tư tin rằng Fed sẽ không vội tăng lãi suất. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm cũng giảm nhẹ 5 điểm cơ bản, phản ánh tâm lý bớt lo ngại về lạm phát—ít nhất cho đến khi tòa phúc thẩm đưa ra phán quyết cuối cùng.

Tác động lên tăng trưởng GDP và lạm phát Mỹ

Ngắn hạn

Trong kịch bản USCIT giữ nguyên phán quyết và thuế đối ứng bị gỡ bỏ, giá hàng nhập khẩu từ hơn 60 quốc gia sẽ giảm (do mức thuế hiện tại dao động từ 10% đến 50%). Điều này có thể giúp CPI giảm 0,2–0,3 điểm % trong hai quý tới.

Việc không áp thuế cũng giúp Mỹ tránh được đợt tăng giá hàng sản xuất trong nước do chi phí linh kiện và nguyên liệu leo thang. Một số chuyên gia thậm chí dự báo GDP quý II/2025 có thể tăng thêm 0,1–0,2 điểm %, nhờ hạ nhiệt chi phí đầu vào và giữ ổn định sức mua.

Trung – dài hạn

Ngược lại, nếu sau phúc thẩm thuế đối ứng vẫn tiếp tục, áp lực chi phí nhập khẩu sẽ kéo dài, có thể khiến lạm phát tăng thêm 0,4–0,6 điểm % so với dự báo hiện tại do doanh nghiệp phải cộng thêm thuế vào giá bán.

Các tập đoàn lớn như Apple, Nike hay GM—với chuỗi cung ứng phụ thuộc vào châu Á (Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ)—sẽ buộc phải điều chỉnh lại chiến lược sản xuất. Việc tìm đối tác mới hoặc chuyển hướng nhà máy có thể kéo dài thời gian xử lý đơn hàng, từ đó làm chậm tăng trưởng GDP về dài hạn.

Ảnh hưởng lên cán cân thương mại và thị trường toàn cầu

Năm 2024, Mỹ ghi nhận thâm hụt thương mại hơn 890 tỷ USD. Thuế đối ứng được kỳ vọng sẽ giảm nhập siêu, nhưng thực tế lại khiến nhiều doanh nghiệp nội địa gánh thêm chi phí, làm giảm sức cạnh tranh.

Trong ngắn hạn, doanh nghiệp Mỹ có thể tạm ngưng nhập hàng từ các nước bị áp thuế để tìm nguồn thay thế, nhưng nguồn thay thế thường hạn chế về chất lượng, số lượng, và khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn.

Động thái này cũng vấp phải phản ứng mạnh từ các thành viên WTO như Trung Quốc, Ấn Độ và Việt Nam—những quốc gia cáo buộc Mỹ vi phạm nguyên tắc “cân bằng, không phân biệt đối xử”. Dự kiến quá trình tranh chấp kéo dài 1–2 năm nữa mới có kết luận.

Thị trường Châu Á

Việt Nam đang chịu sức ép lớn khi bị Mỹ áp thuế nhập khẩu 46% đối với ôtô và nhiều mặt hàng khác. Các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, dệt may, đồ gỗ gặp khó do chi phí logistics và nguyên liệu đầu vào tăng mạnh—do phải nhập linh kiện phục vụ sản xuất.

Trung Quốc, dù từng đối đầu với Mỹ trong các vòng chiến tranh thương mại trước, nay tiếp tục đối mặt với mức thuế mới từ 10–50% trên nhiều nhóm hàng hơn. Tuy nhiên, nước này có lợi thế về quy mô và khả năng đa dạng hóa thị trường—chuyển hướng xuất khẩu sang châu Âu, ASEAN để giảm thiểu rủi ro.

Trong khi đó, Ấn Độ và nhiều quốc gia Đông Nam Á có GDP tăng trưởng ổn định 6–7% đang tranh thủ gia tăng xuất khẩu, tìm kiếm thị phần mới khi Mỹ thu hẹp nhập khẩu. Điều này tạo ra hiệu ứng luân chuyển dòng hàng hóa toàn cầu, buộc các chuỗi cung ứng phải tái cấu trúc và làm thay đổi cán cân thương mại khu vực.

Kết luận

Thuế đối ứng của Mỹ đã tạo nên một “cơn bão kép”: một bên là USCIT ra tay ngăn chặn sắc lệnh, nhằm bảo vệ nguyên tắc phân quyền trong Hiến pháp; bên kia là lệnh tạm hoãn của tòa phúc thẩm, giữ các mức thuế trong trạng thái treo lơ lửng—đủ sức tạo ra hiệu ứng kinh tế dây chuyền.

Từ biến động thị trường tài chính, giá vàng, tỷ giá đến ảnh hưởng lên GDP, lạm phát và cán cân thương mại, bức tranh cho thấy sự đan xen và phụ thuộc lẫn nhau giữa kinh tế Mỹ và các đối tác toàn cầu—đặc biệt là khu vực châu Á.

Trong một thế giới nơi thị trường phản ứng theo từng phán quyết tòa án hay dòng tweet chính trị, việc cập nhật thông tin chính xác và kiểm tra độ tin cậy của các sàn giao dịch trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Hãy để WikiFX đồng hành cùng bạn.